Úrskurður mánudaginn 23. janúar 2023 í mál i nr . 20/2022 Endurupptökubeiðni Ottós Arnar Þórðarsonar 1. Dómararnir Eyvindur G. Gunnarsson, Jóhannes Karl Sveinsson og Karl Axelsson kveða upp úrskurð í máli þessu. 2. Með beiðni sem barst Endurupptökudómi 14. október 2022 fór endurupptökubeiðandi , Ottó Örn Þórðarson, [...], fram á endurupptöku á máli nr. 55/2018, ákæruvaldið gegn Ottó Erni Þórðarsyni, sem dæmt var í Landsrétti hinn 16. nóvember 2018 . 3. Ríkissaksóknari , sem er gagnaðili endurupptökubeiðanda, vísar til úrskurða Endurupptökudóms í málum nr. 2/2021, 15/2021 og 3/2022 og telur ekki efni til að veita umsögn í málinu. 4. Í ljósi upplýsinga sem aflað var frá endurupptökubeiðanda áður en málið var tekið til úrskurðar voru ekki talin efni til fresta réttaráhrifum dóms á meðan meðferð málsins stóð eins og endurupptökubeiðandi gerði kröfu um. Málsatvik 5. Með dómi Landsréttar í því máli sem hér er óskað endurupptöku á var endurupptökubeiðandi sakfelldur fyrir fíkniefnalagabrot og dæmdur til að sæta fangelsi í tvö ár og sex mánuði. Með dómi Landsréttar var jafnframt staðfest niðurstaða héraðsdóms um upptöku á 46.000 krónum og nánar tilteknu magni fíkniefna og hráefna til gerðar þeirra. Þá staðfesti Landsré ttur ákvæði héraðsdóms um sakarkostnað. 6. Í kjölfar dóms Mannréttindadómstóls Evrópu í máli Guðmundar Andra Ástráðssonar gegn íslenska ríkinu, sem féll í yfirdeild dómstólsins 1. desember 2020, krafðist íslenska ríkið þess að mál endurupptökubeiðanda yrði te kið af dagskrá dómstólsins. Í yfirlýsingu íslenska ríkisins 19. apríl 2021 segir jafnframt að ekki hefði tekist sátt við endurupptökubeiðanda um málalyktir. Viðurkenndi íslenska ríkið einhliða brot gegn 1. mgr. 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu vegna skip unar Landsréttar, greiðslu tiltekinnar fjárhæðar vegna kostnaðar endurupptökubeiðanda af málinu og rétt hans til þess að fara fram á endurupptöku á dómi Landsréttar fyrir Endurupptökudómi ásamt því að krefjast þess að mál endurupptökubeiðanda yrði tekið af dagskrá mannréttindadómstólsins. Dómstóllinn féllst á þá kröfu og í ljósi fyrrgreindra atriða lauk máli endurupptökubeiðanda fyrir dómstólnum með ákvörðun dómsins 2. júní 2022. 7. Dóm í fyrrgreindu máli endurupptökubeiðanda í Landsrétti skipuðu þrír dómarar , þar á meðal dómarinn Ásmundur Helgason. Í dómi Mannréttindadómstóls Evrópu 12. mars 2019 í máli nr. 26374/18 Guðmundur Andri Ástráðsson gegn Íslandi var komist að þeirri niðurstöðu að íslenska ríkið hefði brotið gegn 1. mgr. 6. gr. mannréttindasáttmála E vrópu árið 2017 við skipun dómarans Arnfríðar Einarsdóttur. Hefði skipun dómsins því ekki verið ákveðin með lögum. Íslenska ríkið skaut ENDURUPPTÖKUDÓMUR NR. 20/2022 - 2 - málinu til yfirdeildar Mannréttindadómstóls Evrópu og með dómi 1. desember 2020 staðfesti yfirdeildin fyrrgreint brot ís lenska ríkisins. Rökstuðningur málsaðila 8. Endurupptökubeið andi byggir beiðni um endurupptöku á heimild 1. mgr. 232. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Hann hafi neitað sök á öllum stigum málsins. Endurupptökubeiðandi telur að uppfyllt séu skilyrði a - liðar 1. mgr. 228. gr. sömu laga um endurupptöku vegna nýrra gagna og upplýsinga sem ætla má að hefðu skipt verulega miklu fyrir niðurstöðu málsins ef þau hefðu komið fram áður en dómur gekk. 9. Endurupptökubeiðandi vísar til dóms yfirdeildar Mannréttinda dómstóls Evrópu frá 1. desember 2020 þar sem staðfest hafi verið niðurstaða í máli nr. 26374/18 Guðmundur Andri Ástráðsson gegn Íslandi vegna skipunar dómarans Arnfríðar Einarsdóttur. Af niðurstöðu yfirdeildarinnar sé ljóst að íslenska ríkið hafi með sambæ rilegum hætti brotið gegn 1. mgr. 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu við skipun dómaranna Ásmundar Helgasonar, Jóns Finnbjörnssonar og Ragnheiðar Bragadóttur. Ásmundur Helgason sem skipað hafi dóm í máli endurupptökubeiðanda ásamt tveimur öðrum landsréttar dómurum hafi ekki með réttu verið handhafi dómsvalds þegar hann dæmdi í máli hans. Dómur Landsréttar hafi því ekki verið löglega skipaður og því ekki bær að lögum til þess að taka mál dómfellda til meðferðar og kveða upp dóm í málinu. 10. Endurupptökubeiðandi vísar til þess að fyrrgreindur dómur yfirdeildar m annréttindadómstólsins 1. desember 2020, yfirlýsing íslenska ríkisins 19. apríl 202 1 þar sem brot á 1. mgr. 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu hafi verið viðurkennt og ákvörðun Mannréttindadómstóls Evrópu frá 10. maí 2022 í máli endurupptökubeiðanda, séu ný gögn eða upplýsingar í skilningi a - liðar 1. mgr. 228. gr. laga nr. 88/2008. 11. Endurupptökubeiðandi telur því með vísan til framangreinda raka og úrskurða Endurupptökudóms í málum nr. 2/2021, 15/2021 og 3/ 2022 að fallast beri á kröfu hans um endurupptöku á dómi Landsréttar í máli hans með vísan til a - liðar 1. mgr. 228. gr., sbr. 232. gr. laga nr. 88/2008. 12. Ríkissaksóknari taldi ekki ástæðu til að veita umsögn í málinu og vísaði til úrskurða Endurupptökudóms í málum nr. 2/2021, 15/2021 og 3/2022 en í þeim úrskurðum var heimiluð endurupptaka mála þar sem eins stóð á. Niðurstaða 13. Samkvæmt 1. mgr. 228. gr. laga nr. 88/2008 getur Endurupptökudómur orðið við beiðni manns sem telur sig ranglega sakfelldan, sakfelld an fyrir mun meira brot en það sem hann hefur framið eða telur refsingu bersýnilega ranglega ákvarðaða um að mál verði endurupptekið ef eitt fjögurra skilyrða sem greint er frá í a - d liðum eru uppfyllt. Í skilyrði a - liðar 1. mgr. 228. gr. laga nr. 88/2008 felst að endurupptaka megi mál ef fram eru komin ný gögn eða upplýsingar sem ætla má að hefðu skipt verulega miklu fyrir niðurstöðu málsins ef þau hefðu komið fram áður en dómur gekk. 14. Við mat á skilyrðum samkvæmt 228. gr. laga nr. 88/2008 kemur fyrst til skoðunar hvort fullnægt sé því skilyrði að endurupptökubeiðandi telji sig ranglega sakfelldan. Skilja verður ENDURUPPTÖKUDÓMUR NR. 20/2022 - 3 - endurupptökubeiðnina svo að á því sé byggt þar sem endurupptökubeiðandi hafi neitað sök á öllum stigum málsins og telst þetta skilyrði ákvæðisins því uppfyllt. 15. Með úrskurðum Endurupptökudóms í málum nr. 2/2021 og 15/2021 sem kveðnir voru upp 11. janúar 2022 var fallist á endurupptöku í tveimur málum þar sem svo háttaði til að einn dómenda í Landsrétti var skipaður með sama hætti og fjallað er um í dómi Mannréttindadómstóls Evrópu 12. mars 2019 í máli nr. 26374/18 og dómi yfirdeildar sama dómstóls 1. desember 2020 þar sem viðurkennt var að brotið hefði verið gegn 1. mgr. 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Sama niðurstaða varð í úrskurðum Endurupptök udóms 31. mars 2022 í máli nr. 3/2022 og 10. júní 2022 í máli nr. 38/2021. 16. Í framangreindum úrskurðum Endurupptökudóms var á því byggt að skilyrði a - liðar 1. mgr. 228. gr. laga nr. 88/2008 væru uppfyllt enda mætti gera ráð fyrir því að ef dómur mannréttin dadómstólsins hefði legið fyrir áður en dómar voru kveðnir upp í málunum hefði það skipt verulega miklu máli. Með sama hætti og þar greinir telur dómurinn skilyrði til að fallast á beiðni endurupptökubeiðanda um endurupptöku á grundvelli a - liðar 1. mgr. 22 8. gr. laga nr. 88/2008 enda liggur fyrir að einn dómenda í máli hans í Landsrétti var skipaður með sama hætti og þeir dómarar sem um ræddi í tilvitnuðum málum . Að framangreindu virtu er fallist á kröfu endurupptökubeiðanda um endurupptöku máls nr. 55 /2018 sem dæmt var í Landsrétti 16. nóvember 2018 . 17. Með dómi Landsréttar var endurupptökubeiðandi sakfelldur og dæmdur til fangelsisrefsingar sem hann hefur ekki afplánað. Þá var endurupptökubeiðanda gert að greiða allan sakarkostnað fyrir Landsrétti og héraðsd ómi svo sem nánar greinir í þeim dómum, auk þess að sæta upptöku á peningum og fíkniefnum. Samkvæmt 1. mgr. 231. gr. laga nr. 88/2008 falla réttaráhrif dóms niður ef fallist er á beiðni um endurupptökubeiðni, nema dómurinn ákveði að réttaráhrif hans haldis t þar til nýr dómur er kveðinn upp. Að því er snertir ákvæði dómsins um upptöku peninga og fíkniefna þykir rétt að kveða á um að réttaráhrif haldist þar til málið verður dæmt efnislega á ný. 18. Endurupptökubeiðanda verður, í samræmi við 1. mgr. 230. gr. og 6. mgr. 231. gr. laga nr. 88/2008, ákvörðuð þóknun til handa skipuðum verjanda sínum sem ákveðin er með virðisaukaskatti eins og greinir í úrskurðarorði. Við ákvörðun þóknunar var litið til þess að samhliða þessu máli rekur sami lögmaður fimm önnur samkynj a mál. Úrskurðarorð: Fallist er á beiðni Ottós Arnar Þórðarsonar um á á endurupptöku á máli nr. 55/2018, sem dæmt var í Landsrétti hinn 16. nóvember 2018 Þóknun skipaðs verjanda endurupptökubeiðanda, Vilhjálms Hans Vilhjálmssonar, lögmanns, 248.000 krónur , greiðist úr ríkissjóði. Réttaráhrif dómsins í hinu endurupptekna máli, að því er varðar upptöku fjármuna og fíkniefna, haldast þar til nýr dómur verður kveðinn upp en að öðru leyti falla réttaráhrif dómsins niður.