Úrskurður  mánudaginn   22. ágúst 2022   í mál i   nr .  37/2021   Endurupptökubeiðni  Magnús ar   Ólaf s   Garðarsson ar     1.   Dómararnir  Jóhannes Karl Sveinsson,  Oddný Mjöll Arnardóttir   og  Stefán Geir Þórisson  kveða  upp úrskurð í máli þessu.   2.   Með beiðni   11. október 2021  fór endurupptökubeiðandi , Magnús Ólafur Garðarsson ,   fram á  endurupptöku á  máli   nr. E - 2318/2019   sem dæmt var   í Héraðsdómi Reykjaness   14. maí 2020 .  Beiðnin barst endurupptökudómi með rafrænum hætti 11. október 2021 en frumrit hennar barst  réttinum 25. sama mánaða r .   3.   Gagnaðili, Þrotabú Sameinaðs sílikons hf., krefst þess aðallega að málinu verði vísað frá dómi  en til vara að beiðni endurupptökubeiðanda verði hafnað. Þá krefst hann málskostnaðar úr hendi  endurupptökubeiðanda.    Málsatvik   4.   Endurupptökubeiðandi  var í forystu við stofnun og byggingu verksmiðju Sameinaðs sílikons hf.  og  starfaði sem forstjóri   félagsins um tíma. Síðar  starfaði hann sem framkvæmdastjóri  viðskiptaþróunar   en  hann  lét af störfum hjá félaginu í mars  2017.  Endurupptökubeiðandi  var  jafnframt meðal hluthafa í félaginu í gegnum félög sem voru í hans eigu .   Sam einað  s ílikon hf.   fór í  greiðslustöðvun 14. ágúst 2017 og var úrskurðað gjaldþrota af H éraðsdómi Reykjaness 22. janúar  2018.    5.   Með dómi  H éraðsdóms Reykjanes s 14. maí 2020 í  máli nr. E - 2318/2019   var staðfest  kyrrsetningargerð sem  s ýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu gerði að kröfu gagnaðila 16.  september 2019 í nánar tilteknum eignum endurupptökubeiðanda .   Jafnframt var  endurupptökubeiðanda gert að greiða gagnaðila 1.235.181.117 krónur með nánar tilteknum  vöxtum og málskostnað.     6.   Málið var þingfest 27. nóvember 2019. Var þá sótt þing af hálfu endurupptökubeiðanda og  óskað eftir fresti til að leggja fram skri flega greinargerð.   Frestur í því skyni var veittur í tvígang með  samþykki gagnaðila.   Við fyrirtöku 22. janúar 2020 krafðist endurupptökubeiðandi þess að hann  fengi ótiltekinn frest til að skila greinargerð   með vísan til þess að hann hefði réttarstöðu sakað s  manns við rannsókn héraðssaksóknara vegna sömu atvika og kröfugerð gagnaðila  í málinu  byggði  á .  Þeirri kröfu var mótmælt af hálfu gagnaðila. Héraðsdómur kvað upp úrskurð 31. janúar 2020 þar  sem kröfu endurupptökubeiðanda var hafnað. Vísaði héraðsdómur ti l þess að skiptastjóri gagnaðila  hefði lýst því yfir ,   sem opinber sýslunarmaður,  að hann   hefði fengið það staðfest hjá embætti  héraðssaksóknara að endurupptökubeiðandi hefði ekki réttarstöðu sakaðs manns   vegna  þeirra  atvika sem málið varðaði .  Þá hefði  endurupptökubeiðandi ekki lagt neitt fram um að rannsókn væri  hafin á þeirri háttsemi sem lýst væri í stefnu málsins né að þær kærur sem hann hefði   vísað til   ENDURUPPTÖKUDÓMUR                                 NR.  37/2021       -   2   -   hefðu fengið málanúmer hjá héraðssaksóknara . Var endurupptökubeiðanda veittur frestur til 12.  febr úar 2020 til að leggja fram greinargerð í málinu .    7.   Framangreindur   úrskurður  héraðsdóms  var kærður til Landsréttar 11. febrúar  2020 . Við  fyrirtöku málsins í héraði 12. febrúar  þar ár  var dómurinn upplýstur um það og var  endurupptökubeiðanda þá á ný veittur  frestur til 4. mars 2020 meðan beðið væri úrskurðar  Landsréttar. Þann dag var aftur á móti ekki sótt þing af hálfu endurupptökubeiðanda og var málið  þá dómtekið að kröfu gagnaðila .   Með úrskurði 10. mars 2020 vísaði Landsréttur máli  endurupptökubeiðanda frá   réttinum þar sem lagaheimild   skorti   til kærunnar. Héraðsdómur  Reykjaness kvað   loks   upp   framangreindan   dóm sinn 14. maí 2020  og voru  kröfur gagnaðila teknar  til greina með vísan til 2. mgr. 96. gr. laga nr. 91/1991   um meðferð einkamála .   8.   Með beiðni 12. júní   2020 til Héraðsdóms Reykjaness   óskaði   endurupptökubeiðandi   eftir því að  málið yrði endurupptekið á grundvelli XXII. kafla laga nr. 91/1991 . Héraðsdómur hafnaði beiðninni  með úrskurði 9. júlí 2020 á þeim grundvelli að endurupptökubeiðandi hefði ekki gert  g rein fyrir þeim  málsástæðum, réttarheimildum og sönnunargögnum   sem   hann ætlaði   að   byggja kröfur sínar   á ,  líkt  og   kveðið væri á um í   1. mgr. 138. gr. laga nr. 91/1991.   Endurupptökubeiðandi kærði úrskurðinn til  Landsréttar 23. júlí 2020. Kærumálið var aftur á móti aldrei þingfest fyrir Landsrétti, sbr. 4. mgr.  147. gr. laga nr. 91/1991 .   9.   Með beiðni 28. júlí 2020 til Héraðsdóms Reykjaness fór endurupptökubeiðandi aftur fra m á  endurupptöku málsins. Þeirri beiðni var hafnað með bréfi 28. ágúst  sama ár   án fyrirtöku , sbr. 2.  mgr. 138. gr. laga nr. 91/1991 .   10.   Á grundvelli dóms Héraðsdóms Reykjaness óskaði gagnaðili eftir því að fjárnám yrði gert í  tilteknum  eigum endurupptökubeiða nda. Fjárnámið fór fram hjá  s ýslumanninum á  höfuðborgarsvæðinu 19. ágúst 2021.  Á grundvelli dómsins  óskaði gagnaðili   einnig  eftir  gjaldþrotaskiptum á búi endurupptökubeiðanda hjá  S jó -   og verslunarrétti Kaupmannahafnar , þar  sem endurupptökubeiðandi er með skráð lögheimili.  Bú endurupptökubeiðanda var tekið til  gjaldþrotaskipta með úrskurði  Sjó -   og verslunarréttar Kaupmannahafnar   12. október 2021.   Auglýsing um skiptin var birt   á Íslandi   í Lögbirtingablaði nu   19. október  s ama ár .  Hinn 13. janúar  2022 staðfesti Eystri Landsrétt ur   í Danmörku úrskurð   Sjó -   og verslunarréttar Kaupmannahafnar .  B eiðni  endurupptökubeiðanda um áfrýjunarleyfi til Hæstaréttar Danmerkur var hafnað 8. apríl 2022.   Rökstuðningur málsaðila    Rökstuðningur  endurupptökubeiðanda   11.   Endurupptökubeiðandi byggir á því að skilyrði a -   og b - liðar 1. mgr. 191. gr. laga nr. 91/991 séu  uppfyllt   um   að sterkar líkur  hafi verið   leiddar að því að  ný gögn eða upplýsingar  um málsatvik eða  annað muni verða til breyttrar  niðurstöðu í mikilvægum atriðum.     12.   Endurupptökubeiðandi vísar  í þessu sambandi  til þess að hann hafi enn ekki lagt fram  efnislegar varni r   sínar í málinu.  Ástæðan fyrir því sé annars vegar sú að  hann   liggi undir grun um  refsiverðan verknað vegna   sömu háttsemi og  málið varð i   og njóti hann af þeim sökum réttarstöðu  sakbornings.   Því  þurfi hann ekki að tjá sig um  ætlaða   refsiverða háttsemi. Hin ástæðan sé sú að  þegar málið hafi verið dómtekið  hafi   endurupptökubeiðandi ekki átt kost á að leggja fram g ögn   til  stuðnings   málatilbún aði   hans þar sem hann h efði ekki haft   aðgang að þeim.   Honum hafi því  ekki  verið   kleift   að að grípa til nauðsynlegra varna  með fullnægjandi hætti.        ENDURUPPTÖKUDÓMUR                                 NR.  37/2021       -   3   -   13.   Endurupptökubeiðandi  vísar   jafnframt   til þess   að gagnaðili  hafi byggt  skaðabótakröfu sína   í  málinu   á fjölda millifærslna  af   bankareikningum í eigu Sameinaðs sílikons hf. ,   eða félaga sem síðar  sameinuðust félaginu ,   til endurupptökubeiðanda eða  nánar tilgreindra  félaga .   Sé málatilbúnaður  gagnaðila á því byggður að  allar  greiðslurnar hafi verið ólögmætar og eftir atvikum refsiverðar og  að endurupptökubeiðandi hafi hagnast á greiðslunum á kostnað gagnaðila. Þessu mótmælir  endurupptökubeiðandi sem röngu og ósönnuðu . Byggir hann á því að  gagnaði li eigi  engar kröfur   vegna umræ ddra millifærslna   og vísar um það til   gagna sem hann   hefur lagt fram fyrir  Endurupptökudómi   eða kveðst munu afla undir rekstri málsins .   Þá   hafnar endurupptökubeiðandi  kyrrsetningarkröfum gagnaðila á sömu forsendum.   Í þessu sambandi vísar endurupptökubeiðan di  meðal annars til dóms  H éraðsdóms Reykjavíkur 7. apríl 2022 í máli nr. E - 7223/2020 þar sem  skaðabótakröfum gagnaðila á hendur endurskoðanda og endurskoðunarfyrirtæki var hafnað.  Kveður endurupptökubeiðandi gagnaðila hafa byggt á því í málinu að greiðslur frá  endurupptökubeiðanda  til tiltekins félags ættu ekki við rök að styðjast, en um sé að ræða sömu  fjármuni og fjallað er um í málinu sem krafist er endurupptöku á. Hafi  H éraðsdómur Reykjavíkur  staðfest að greiðslurnar ættu sér eðlilegar skýringar.  Jafnframt kveður   endurupptökubei ðandi   varhugavert að  byggja   um efnisatriði málsins á því  sem fram kom í skýrslutökum hjá skiptastjóra .  Hvað varðar framlögð gögn sem urðu til áður   en útivist varð í málinu  byggir endurupptökubeiðandi  á því að þau séu  ný gögn í þeim skilningi að hann hafi e kki haft  aðgang að þeim   fyrir það tímamark.   Jafnframt er á því byggt að það nægi til endurupptöku   málsins í heild sinni   ef athugasemdir og gögn  sem endurupptökubeiðandi færi nú fram hnekki hluta  þeirra  krafna og málsástæðna   sem gagnaðili  hafi  haft  uppi í  m álinu.       14.   Endurupptökubeiðandi byggir á því að   hann hafi  með framangreindum hætti  leitt  sterkar líkur  að því með nýjum gögnum og upplýsingum að málsatvik hafi ekki verið réttilega leidd í ljós þegar  málið var til meðferðar hjá héraðsdómi, sbr. a - lið 1. mgr.   191. gr. laga nr. 91/1991 .   Jafnframt  byggir   hann   á því að  fram séu komin  ný gögn eða upplýsingar um annað en málsatvik, sbr. b - lið  sömu  málsgreinar , en í því sambandi  vísar hann einkum til þess að  honum hafi með dómi Héraðsdóms  Reykjaness í máli nr.  E - 231 8/2019   verið gert að greiða  kröfur gagnaðila þrátt fyrir að   í málinu sé  um að ræða  millifærslur til  sjálfstæðra lögaðila sem  endurupptökubeiðandi   beri enga persónulega  ábyrgð á   auk þess sem s kilyrði sakar r eglunnar um sök sé ekki uppfyllt í málinu.   Kveð ur  endurupptökubeiðandi   sterkar líkur   vera   á því að   niðurstöðu málsins verði breytt  í mikilvægum  atriðum   verði það endurupptekið.     15.   Endurupptökubeiðandi byggir  jafnframt  á því að honum verði ekki kennt um að málsatvik hafi  ekki verið réttilega í ljós leidd  þegar málið var til meðferðar í héraði, sbr. a - lið 1. mgr. 191. gr. laga  nr. 91/1991.   B eita eigi  ákvæðinu   með hliðsjón af þeirri stöðu sem hann hafi verið í þegar málið var  dómtekið.     16.   Hvað síðastgreinda málsástæðu varðar vísar  e ndurupptökubeiðandi  til þess   að  ákvörðun  héraðsdóms um að fallast ekki á ótímabundna frestun málsins haf i   verið byggð á röngum  forsendum . Hafi það orðið  til þess að útivist varð í málinu.  Héraðsdómur hafi  lagt til grundvallar að  endurupptökubeiðandi h afi   ekki haft réttarstöðu sakaðs manns  vegna þeirra viðskipta sem málið  varðaði  og vísað til þess að  endurupptökubeiðandi h afi   ekki lagt fram   gögn   um að rannsókn væri  hafin á  viðskiptunum né  að   kærur   vegna   þeirra   hef ðu fengið málsnúmer hjá héraðssaksóknara.   A ftur á móti   liggi fyrir  tölvupóstur 10. febrúar 202 0   þar sem  stjórnandi lögreglurannsóknar á  málefnum Sameinaðs sílikons hf. staðfesti að  viðskiptin  sé u   til rannsóknar og hafi  fengið tiltekið  málsnúm e r.   Kveður endurupptökubeiðandi  yfirstandandi  lögreglurannsókn  lúta að störfum hans   í  þágu Sameinaðs sílikons hf.   og öllum þeim viðskiptum og ráðstöfunum sem kærðar hafi verið , þar   ENDURUPPTÖKUDÓMUR                                 NR.  37/2021       -   4   -   með talið þeim sem málið varði .   E ndurupptökubeiðandi  hafi því   réttarstöðu sakbornings í  tengslum   við   málið , burtséð frá þ ví hvort honum hafi verið tilkynnt um það formlega .    17.   Þá byggir endurupptökubeiðandi á því að h ann  njóti réttinda  sakbornings  samkvæmt  l ögum  um  nr. 88/2008 um  meðferð sakamála,  stjórnarskránni og mannr éttindasáttmála Evrópu , sbr. lög  nr. 62/1994 . Sé honum þannig  óskylt að svara spurningum um þá refsiverðu h áttsemi   sem honum  er gefin að sök, sbr. 2. mgr. 64. gr. laga nr. 88/2008 . Ú tilokunarregla sú sem kveðið er á um í 5.  mgr. 101. gr. laga nr. 91/1991  leiði  til þess að  hann   væri sviptur framangre indum rétti  ef honum  væri   gert að leggja fram greinargerð í einkamálinu   sem endurupptökubeiðnin varðar .  Jafnframt  væri   honum ókleift að neyta annarra réttinda og réttarfarsúrræða laga nr. 88/2008 við meðferð  einkamálsins. Þá  hefði hann ekki haft aðgang að  rannsóknargögnum   sem geri honum erfitt um vik  að grípa til varna í einkamálinu,   auk þess sem  þær varnir kynnu að vera   notaðar gegn honum í  sakamálinu .   Kveðst hann jafnframt ítrekað hafa óskað eftir aðgangi að gögnum í fórum gagnaðila  án árangurs.  Hafi hann   af þessum s ökum  kosið að leggja ekki fram greinargerð í málinu   og óska  eftir því að  málinu yrði frestað ótímabu ndið ,  sem héraðsdómur hafi hafnað .   Af þeim sökum verði  honum ekki kennt um að málsatvik hafi ekki verið leidd réttilega í ljós í skilningi  a - liðar 1. mgr. 191.  gr. laga nr. 91/1991 þegar útivist   varð í málinu .    18.   Endurupptökubeiðandi mótmælir kröfu   gagnaðila um að  máli þessu verði vísað frá  Endurupptökudómi   og málsástæðu hans um aðildarskort .   Kveður hann það myndu skjóta skökku  við ef hann þyrf ti heimild skiptastjóra til að verjast kröfu þeirri sem er grundvöllur gjaldþrotaskip t a.  Þá hafi endurupptökubeiðni ekki borist Endurupptökudómi eftir að hann missti forræði á búi sínu,  líkt og gagnaðili haldi fram, heldur 11. október  2021 í samræmi við fy rirmæli á vefsíðu  Endurupptökudóms   sem   hafi   á þeim tíma tilgreint að  gögn teldust móttekin þegar  Endurupptökudómur hefði móttekið rafrænt eintak þe i rra . Núgildandi reglur  Endurupptökudóms  frá  24. mars 2022  breyti engu þar um .   Jafnframt   hafi lögmætar ástæður legið til grundvallar því að  frumrit endurupptökubeiðni barst dóminum ekki fyrr en   síðar   þar sem lögmaður  endurupptökubeiðanda hafi  greinst með Covid og verið í einangrun til 14. október 2021.  Enn fremur  hafnar   endurupptökubeiðandi   þ eirri málsástæðu gagnaðila að  þar sem fjárkröfunni í málinu hafi  verið lýst fyrir skiptastjóra í Danmörku sé það einungis á valdi danskra dómstóla að dæma um efni  hennar. Endurupptökudómur taki einungis afstöðu til þess hvort skilyrðum 191. gr. laga nr. 91 /1991  sé fullnægt en í því felist ekki að taka efnislega afstöðu til fjárkröfu gagnaðila.   Loks standi  útivistardómur  H éraðsdóms Reykjaness um kröfuna óhaggaður þótt kyrrsetningargerðin, sem þar  var einnig staðfest, sé fallin úr gildi vegna gjaldþrots endur upptökubeiðanda. Dóm um fjárkröfuna  beri að endurupptaka á grundvelli 191. gr. laga nr. 91/1991 þrátt fyrir að kyrrsetningargerðin sé  fallin úr gildi.   19.     Endurupptökubeiðandi vísar  loks  til þess að það yrði honum  afar þungbært að fá ekki tækifæri  til að  verjast kröfum gagnaðila fyr i r dómi og krefjast sýknu. Um sé að ræða   mikla   fjárhagslega  hagsmuni.   Verði fallist á endurupptökubeiðnina verði jafnframt unnt að f á úrskurð i   danskra  dómstóla um gjaldþrotaskipti á búi   hans hnekkt.   Loks  sé því mótmælt sem gagna ðili heldur fram  að  endurupptökubeiðandi væri gjaldþrota án tillits til þeirrar skaðabótakröfu gagnaðila sem málið  varðar og hafi því ekki hagsmuni af því að fá málið endurupptekið, en aðrar  fjárnáms -   og  kyrrsetningargerðir hjá endurupptökubeiðanda  hafi  en ga þýðingu í   því sambandi.  Enn fremur  hafnar endurupptökubeiðandi þeirri málsástæðu gagnaðila að útivist í héraði valdi því að hafna beri  beiðni hans   en í því sambandi verði að meta atvik hvers máls.  Endurupptökudómur eigi aðeins að  leggja mat á það hvort  málsástæður hans og  framlögð  gögn séu líkleg til að leiða til breyttrar  niðurstöðu . Í   ljósi  þeirra sérstöku aðstæðna sem uppi séu í málinu   beri honum   að njóta vafans í því   ENDURUPPTÖKUDÓMUR                                 NR.  37/2021       -   5   -   efni svo hann geti gripið til varna og leitt fram vitni eftir að málið hefur verið  endurupptekið .  Jafnframt  vísar endurupptökubeiðandi   í þessu sambandi  til réttar síns til að fá úrlausn um réttindi sín og  skyldur fyrir óháðum og óhlutdrægum dómstóli samkvæmt 1. mgr. 70. gr. stjórnarskrárinnar og 1.  mgr. 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu .    20.   Með vísan til 5. mgr. 192. gr. laga nr. 91/1991 fer endurupptökubeiðandi  loks  fram á að áhrif  fyrri dóms falli niður  verði  málið   endurupptekið.     Rökstuðningur gagnaðila   21.   Gagnaðili  krefst þess aðallega að málinu verði vísað frá dómi. Byggir hann  kröfu sína á því  að  Endurupptökudómi  hafi  einungis  borist  rafrænt eintak af endurupptökubeiðni þessa máls   11.  október 2021. Daginn eftir hafi endurupptökubeiðandi verið úrskurðaður gjaldþrota í Danmörku.  Endurupptökubeiðandi hafi  síðan  ekki skilað  frumriti   beiðninnar   fyrr en 25. október sama ár, eftir  upphaf skipta í Danmörku.   Meðan á gjaldþrotaskiptum standi fari skiptastjóri með forræði þrotabús  og sé einn bær um að ráðstafa hagsmunum þess.  Þar sem frumrit beiðni endurupptökubeiðanda  hafi ekki borist Endu rupptökudómi fyrr en 25. október  2021  hafi hann  óskað eftir endurupptöku eftir  að hafa misst forræði á búi sínu og án þess að  hafa til þess umboð   frá skiptastjóra búsins .       22.   Gagnaðili byggir  frávísunarkröfu sína  einnig á því að f járkröfu samkvæmt þeim dómi sem óskað  er eftir endurupptöku á hafi verið lýst fyrir skiptastjóra í gjaldþrotaskiptum endurupptökubeiðanda í  Danmörku.  Aðeins s kiptastjórinn sé bær til að taka afstöðu til kröfunnar og danskir dómstólar hafi  einir lögsögu til   að skera úr um ágreining  vegna   afstöðu skiptastjóra til kröfunnar, sbr. 3. mgr. 131.  gr. og 133. gr. danskra gjaldþrotaskiptalaga.    23.   Þá sé kyrrsetningargerð  sú er málið varðar   sjálfkrafa fallin úr gildi vegna gjaldþrots  endurupptökubeiðanda, sbr. 3. mgr. 3 1. gr. danskra gjaldþrotaskiptalaga, sbr. einnig 138. gr. laga  nr. 21/1991 um gjaldþrotaskipti o.fl.  Ómögulegt sé að endurupptaka kyrrsetningarmál þegar  kyrrsetningin sjálf er fallin úr gildi og áskilnaður um lögvarða hagsmuni ekki uppfylltur, sbr. 2. mgr.   25. gr. laga nr. 91/1991.  Ekki sé heimilt að reka endurupptekið bótamál fyrir héraðsdómi án þess  að kyrrsetningarþáttur málsins sé einnig til meðferðar. Efniságreiningur málsins ætti því að vera  leiddur til lykta   fyrir dönskum dómstólum eftir upphaf gjald þrotaskipta.    24.   Ef ekki verð i   fallist á frávísun með vísan til framangreindra röksemda byggir gagnaðili á því að  sömu röksemdir leiði til  þess að hafna beri  beiðni   endurupptökubeiðanda .   25.   Gagnaðili   byggir   jafnframt  á því  að hafna  beri   endurupptöku beiðninni vegna aðildarskorts til  sóknar, sbr. 2. mgr. 16. gr. laga nr. 91/1991, þar sem þrotabú Magnúsar  Ólafs  Garðarssonar sé  réttur sóknaraðili þessa máls. Þá hafi endurupptökubeiðandi enga hagsmuni af því að málið verði  endurupptekið þar sem gjaldþrota skipti hans séu orðin endanleg að fenginni niðurstöðu  Hæstaréttar Danmerkur. Skilyrði  1. mgr.   r fellda     endurupptökubeiðanda sé því ekki uppfyllt.   Auk þess sé það margstaðfest að  endurupptökubeiðandi  sé ógjaldfær   en á árunum 2017 til 2021 hafi  s ýslumaðurinn á  höfuðborgarsvæðinu gert hjá honum s ex árangurslaus ar  fjárnáms -   og kyrrsetningaraðgerð ir.   Endurupptökubeiðandi sé gjaldþrota óháð endurupptöku í máli þessu   og hagsmunir af því að fá  kröfur í búið l ækkaðar heyri undir skiptastjóra .    26.   Auk framangreinds vísar g agnaðili til  116. gr. laga nr. 91/199 1 um að dómur skuli vera endir  þrætu og sama sakarefnið því ekki dæmt að nýju. Hann   byggir á því að  skýra verði  endurupptökuheimildir 191. gr. sömu laga þröngt og enn þrengra í einkamálum en sakamálum.     ENDURUPPTÖKUDÓMUR                                 NR.  37/2021       -   6   -   27.   Gagnaðili byggir  jafnframt  á því að endurupptökubeiðanda verði sjálfum kennt um  málsatvikalýsingu í þeim dómi sem krafist er endurupptöku á   og séu  skilyrð i   a - liðar 1 . mgr. 191. gr.  laga nr. 91/1991   því   ekki uppfyllt.   Endurupptökubeiðandi   hafi viðurkennt að hann hafi talið  mikilvægara að nýta  ætlaðan  þagnarrétt sinn en  að  gera athugasemdir við málsatvik og setja fram  málsástæður fyrir sýknu í skriflegri greinargerð.  Þá   hafi hann haft útivist við fyrirtöku málsins 4.  mars 2020.   Með því að  láta undir höfuð leggjast að taka til varna fyrir dómstólum  hafi  endurupptökubeiðandi   fyrirgert rétti sínum  til endurupptöku.   Þá hafi  hann   notið aðstoðar lögmanns  og látið hjá líða að taka þau skref sem nauðsynleg eru samkvæmt réttarfarslöggjöf til að gæta  réttinda sinna . Beri hann  sjálfur  hallan n   af því.  Auk þess séu þau mótmæli sem  endurupptökubeiðandi tefli nú fram við málsatvikalýsingu í   héraðsdómi í andstöðu við þær skýringar  sem hann gaf sjálfur í skýrslutöku hjá skiptastjóra og byggt var á í stefnu málsins.     28.   Gagnaðili mótmælir því að  endurupptökubeiðandi hafi notið þagnarréttar sakbornings og  að  það afsaki að hann hafi ekki tekið til v arna í einkamálinu. Þessum málsástæðum hafi verið hafnað  með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness 31. janúar 2020. Sá úrskurður sæti ekki endurskoðun og  sé því endanlegur.  Vísar gagnaðili  jafnframt  til staðfestingar frá embætti héraðssaksóknara 2. júlí  2020 þar  sem fram kemur að endurupptökubeiðandi  hafi  á þeim tíma hvorki verið yfirheyrður né  fengið réttarstöðu sakbornings vegna atvika málsins.  Þetta hafi endurupptökubeiðandi sjálfur  viðurkennt í kæru sinni til Landsréttar   23. júlí 2020. Hafi mat héraðsdóms á þe ssu atriði því verið  rétt .  Þá eigi þagnarréttur sakbornings aðeins við í sakamálum en ekki einkamálum. Engin heimild  sé fyrir því í lögum  nr.  91/1991 að veita þagnarrétt í einkamálum vegna rannsóknar lögreglu.    29.   Gagnaðili  hafnar þeirri málsástæðu   endurupptökubeiðanda  a ð h ann   hafi skort gögn til að geta  haldið uppi vörnum. Endurupptökubeiðandi tilgreini ekki hvaða gögn vantaði, hvaða tilrauni r   hann  hafi gert til að afla gagnanna   eða af hverju þær mistókust.  Þá hefði hann getað lagt fram gögn undir  rekstri einkamálsins, eftir skil greinargerðar.   Þau gögn sem endurupptökubeiðandi  legg i   nú fram  fyrir Endurupptökudómi séu auk þess  öll dagsett áður en endurupptökubeiðandi átti að skila  greinargerð í héraði 12. febrúar 2020   og geti því ekki talist ný gögn   í   skilningi 191. gr. laga nr.  91/199 1 .   30.   Gagnaðili mótmælir  einnig þeim  efnislegu vörnum endurupptökubeiðanda sem fram koma í  beiðni hans.  Kveður   hann skýringar endurupptökubeiðanda vera í andstöðu við   skrifleg gögn   málsins   og   fyrri frásagnir endurupptökubeiðanda   og annarra  í skýrslutöku m   hjá skiptastjóra.   Þá   vísi  endurupptökubeiðandi til  dóm s   H éraðsdóms Reykjavíkur 7. apríl 20 2 2 í máli nr. E - 7223/2020  hvað  varðar atvik málsins,  en ekki verði í endurupptökumáli byggt á nýjum dó mum nema þeir feli í sér  nýjar upplýsingar um annað en málsatvik.     31.   Loks  byggir  gagnaðili   á því   að í endurupptökubeiðni sé hvergi vísað til nýrra gagna eða  upplýsinga sem falli undir b - lið 1. mgr. 191. gr. laga nr. 91/1991.  Í andsvörum  endurupptökubeiðanda við greinargerð gagnaðila sé  aftur á móti  vísað til dóms  H éraðsdóms  Reykjavíkur 7. apríl 20 2 2 í máli nr. E - 7223/2020 . Hann  breyti   þó   engu í málinu þar sem honum hafi  verið áfrýjað til Landsréttar   og áskilnað i   b - liðar 1. mgr . 191. gr. laga nr. 91/1991    sé því ekki fullnægt . Auk þess sé vandséð og órökstutt af hálfu endurupptökubeiðanda hvernig  dómurinn   geti orðið til breyttar niðurstöðu í mikilvægum atriðum í því máli sem hér sé krafist  endurupptöku á.   32.   Gagna ðili mótmælir   loks   þeim málatilbúnaði endurupptökubeiðanda   að það nægi til  endurupptöku málsins í heild ef athugasemdir og gögn sem endurupptökubeiðandi færi nú fram   ENDURUPPTÖKUDÓMUR                                 NR.  37/2021       -   7   -   hnekki hluta krafna og málsástæðna gagnaðila í málinu . Endurupptökudómi sé heimilt að fall ast á  endurupptökubeiðni að hluta .    Niðurstaða   33.   S vo sem að framan  greinir var bú endurupptökubeiðanda tekið til gjaldþrotaskipta með úrskurði  S jó -   og verslunarréttar   Kaupmannah afnar   12. október 2021, sem staðfestur var  í   Eystri Landsrétti  Danmerkur 13. janúar 2022. Beiðni endurupptökubeiðanda um áfrýjunarleyfi til Hæstaréttar  Danmerkur var hafnað 8. apríl 2022.   Auglýsing um skiptin var birt  á Íslandi í  Lögbirtingablaði nu   19.  október 2021.   34.   Mál það sem endurupptökubeiðni  lýtur að varðar fjárhagsleg   réttindi   og  skyldur  endurupptökubeiðanda.  Samkvæmt 72. gr. laga nr. 21/1991 tekur þrotabú skuldara við öllum   fjárhagslegum  réttindum og  skyldum sem hvíldu á þrotamanni við uppkvaðningu úrskurðar um  gjaldþrotaskipti nema réttarre glur eða löggerningur kveði á um annað eða það leiði af eðl i þeirra .  Þá er kveðið á um það í 74. gr. laganna að við uppkvaðningu úrskurðar héraðsdómara um að bú  sé tekið til gjaldþrotaskipta missi þrotamaðurinn rétt til að ráða yfir réttindum,  sem falla ti l  þrotabúsins eftir 72. gr. ,   og til að stofna til skuldbindinga svo þýðingu hafi gagnvart búinu.   Ákveði  skiptastjóri að halda ekki uppi hagsmunum sem þrotabúið kann að njóta eða geta notið ,   og   grípi  enginn  lánardrott inn til slíkra aðgerða,   getur þrotamaður , ef um einstakling er að ræða,   þó   gert það  í eigin nafni til hagsbóta búinu hafi skiptastjóri ekki þegar skuldbundið það á annan veg, sbr. 2. mgr.  130. gr. laga nr. 21/1991 .   Í réttarframkvæmd hefur dómsmálum sem þrotamaður höfðar um  hagsmuni sem   heyra myn du undir  bú ið   verið vísað frá dómi nema fyrir liggi með skýrum hætti að  hann haldi hagsmununum uppi til hagsbóta fyrir búið eða , eftir atvikum, að   hann sæki kröfu sem  búið hefur   framselt honum, sbr. til hliðsjónar  úrskurð  Landsréttar   14. maí 2018 í máli nr. 356/2018.   Ekkert slíkt liggur fyrir í máli þessu.    35.   Samkvæmt 1. gr. samnings milli Íslands, Danmerkur, Finnlands, Noregs og Svíþjóðar um  gjaldþrotaskipti frá 7. nóvember 1933, sbr. lög nr. 21/1934, gilda   lagaákvæði þess ríkis, sem  g jaldþrotaskiptin eru úrskurðuð í, um þær takmarkanir sem gjaldþrotið hef u r í för með sér á  umráðarétti þrotamanns yfir eignum sínum, um réttindi og skyldur þrotamanns meðan á  gjaldþrotaskiptum stendur, um stjórn og meðferð búsins o.fl.  Málatilbúnað u r  endurupptökubeiðanda byggir ekki á því að hann hafi heimild að dönskum rétti, eftir   uppkvaðningu  úrskurðar   S jó -   og verslunarréttar Kaupmannahafnar   12. október 2021,   til   að fara með þá  fjárhagslegu hagsmuni sem   dómur  H éraðsdóms Reykjaness 14. maí 2020 í mál i nr. E - 2318/2019  varðar .       36.   Samkvæmt öllu framangreindu  er óhjákvæmilegt að vísa máli þessu frá Endurupptökudómi.    37.   Með vísan til 2. mgr. 130. gr. , sbr. 7. mgr. 192. gr.  laga nr. 91/1991 verður  endurupptökubeiðanda gert að greiða gagnaðila málskostnað  eins og nánar greinir í úrskurðarorði.      Úrskurðarorð:   Máli þessu er vísað frá Endurupptökudómi.   Endurupptökubeiðandi, Magnús Ólafur Garðarsson, greiði gagnaði l a, þrotabúi Sameinaðs sílikons  hf.,   800.000 krónur í málskostnað.